دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

علی اصغر آزاد
دانشنامه مشاهیر » نامداران معاصر نیریز »
بنیان گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران و رئیس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تولد 1296 شمسی نی ریز وفات 1377 تهران وی یکی از برجسته‌ترین استادان ممتاز فیزیک دانشگاه تهران و بنیان ‌گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران است. او در سال 1296 شمسی در نی‌ریز فارس متولد شد. پدرش هدایت اله آزاد از تجار معتبر نی‌ریز و مادرش بی‌بی فاطمه بیگم خانمی فاضله (دختر حاج شیخ محمدصادق از بنیان‌ گذاران حوزه علمیه شیراز) بود. پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدائی...

قصیده مسمّط در مولود مسعود امام زمان (عج)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
اى سرو سهى بالا، وى ماه هلال ابرو             اى شوخ پرى پیکر، وى حور بهشتى رو زن دست و فکن یکسو، از روى، دو سو گیسو         از شعله رخسارت، آتشکده کن مَشْکو کن منقلب الاضلاع، ارکان زمستان را از حادثه تاراج، اطراف چمن بنگر                      بى‏ لاله حمرا بین، بى‏ برگ سمن بنگر از سبزه و گل خالى، دامان دمن بنگر                  شاخ و شخ  و باغ و راغ پرزاغ و زغن  بنگر آذر زده آذر مه، ارکان گلستان را از یاسمن و نسرین، رنگینى بستان...

رساله روحیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 رساله روحیه: آن را افاضه روحیه نیز خوانده‏ اند . این اثر، رساله ‏اى است عرفانى به نثر عربى در سه افاضه درباره عالم خلق و امر، حقیقت روح کلى، تعداد ارواح و مراتب نفس و قلب و عقل و ... .      قطب ‏الدین این رساله را به درخواست بعضى دوستان و برادران نگاشته و در آغاز آن گفته است:      «و بعد فهذا جواب ماسائل بعض الاخوان فى اللّه عن الفقیر الى اللّه محمّد المدعو بقطب‏ الدین الحسینى...

ترجمه و شرح دعای صباح(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ترجمه و شرح دعاى صباح: این اثر ترجمه ‏اى منظوم است از دعاى صباح منسوب به حضرت امیرالمؤمنین على (ع) که قطب‏ الدین به درخواست «بعضى برادران دینى و دوستان یقینى» تصحیح و ترجمه و در برخى موارد شرح کرده است.      در فهرست کتب خطى کتابخانه آستان حضرت احمد بن موسى، مقدمه این دعا، مفتاح الفتوح و رموزالکنوز نامیده شده است .     او نخستین بار در سال 1130 ه . ق. نسخه ‏اى از این اثر را به...

شرح احوال و زندگانى ابوالعباس فضل بن حاتم نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز »
 ابوالعباس فضل بن حاتم نی‌ریزی، ستاره‌شناس و ریاضیدان نامدار ایرانی که در سده سوم و اوایل سده چهارم هجری قمری می‌زیسته است. مستشرقان به لاتینی او را آناریتیوس نامیده‌اند. این دانشمند بزرگ، آثار متعدّد و مهمی در ریاضیات و ستاره‌شناسی از خود بر جای گذاشته امّا باوجوداین، دانسته‌های ما درباره شرح احوال و زندگانی او بسیار اندک است.  او درنی‌ریزی ولادت یافت. تاریخ تولّد وی دانسته نیست، امّا با توجه به شرح احوال و تاریخ وفاتش می‌بایست در نیمه اول سده سوم...

حاج میرزا عبدالرحیم طبیب نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
 این نوشته برگرفته از مقاله طب نی‌ریز در گذر تاریخ است.   حاج میرزا عبدالرحیم فرزند حکیم محمدکاظم نی‌ریزی یکی از اطبای معروف فارس بوده است. کتاب قانون ابوعلی‌سینا، دانشمند شهیر ایران از جانب سلطان محمد، پادشاه مقتدر عثمانی به یکی از پزشکان ایرانی هدیه می‌شود. این کتاب پس از فوت او به مالکیت پدر حاج میرزا عبدالرحیم طبیب درمی‌آید که پس از فوتش به پسرش  به ارث می‌رسد. میرزا عبدالرحیم از این کتاب بهره‌ فراوان برد و بر معلومات خود افزود...

عرفان و راه برون‌رفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطب‌الدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
  چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهم­ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشه­های سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر می­رسد یکی از دلایل غفلت از اندیشه‌های سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشه­های سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران می­پردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...

مسمّط در مدح و ستایش مولا امیرالمؤمنین على(ع)-(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
حلقه بر در جانم، زد ندیم روحانى                کاى ادیب دانشمند، وى حکیم ربانى   چشم جان و دل بگشا، کز فروغ یزدانى            خنده مى‏زند گلبن، طعنه بادِ بُستانى از بدایع حکمت بر صنایع مانى منعم حقیقى را لا تَعُد بود نعمت                     ریزه خوار خوان او، آفرینش از قسمت غنچه چون مسیحا بین، درتکلّم از حکمت              وز شکوفه گلبن را، بین به پرده عصمت مریمى بود حُبْلى ، در حجاب نورانى چشم نرگس فتّان ، بى دلیل، فتّان نیست                زلف سنبل مفتول ، بى‏سبب پریشان...

رساله استخراج سهام و استخراج کسوف ... (اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
رساله استخراج سهام و استخراج کسوف و تعدیلات و تعیین ساعات طلوع فجر و نصف النهار و سایر اعمال نجومى و اسطرلاب: این رساله که خود گواهِ تبحر میرزا اسحاق شمس المعالى در علمِ نجوم است، شامل ده فصل یا بخش است: (1) طریقه استخراج سهام: سهم العباد، سهم الغیب، سهم الحوادث از قول ابوالحسن بیهقى (متوفى 565 ه . ق.) در کتاب جامع‏الاحکام از استادش عثمان جادوکار، و سهم الاسعاد و سهم القتال و سهم الامطار.     (2)...

تذکره الاحباب فى بیان التحاب(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 مهمترین اثر ریاضى کمال الدین فارسى است. این رساله، هر چند مختصر است، امّا اثرى مهم در بیان و استدلال طریقه استخراج «عددهاى متحاب» است. قبل از شروع بحث درباره این کتاب، لازم است به توضیح دو اصطلاح ریاضى بپردازیم: الف - اجزاى یک عدد طبیعى: اجزاى یک عدد طبیعى، اعدادى است که آن عدد بر آنها قابل تقسیم باشد (البته به جز خود عدد طبیعى)، مانند: عدد 6 که اجزاى آن عبارت است از: 1، 2، 3. ب ـ...